Semedo ke ti bibê merdimêke/a adil, bifazîlet, durist, xozahez û merdimhez xozanayîşî lazim a.
Senîn ke Sokratesî bi hezaran serre verî vato ‘Xo Bizane’ heme Medenîyetanê pîlan û bawerîyan de zî muhîmîya xozanayîşî amîya destenîşankerdişî
Mesela Îslamîyet de wina ameyo vatişî; ‘a/o ke xo bizano Rebbê xo zano’
Vatişêke Seîdê Kurdî zî wina yo; Ey însano/a ke xo însan vîneno/a! Xo biwane!
Her merdim derheqê namey xo, reng û vengê xo, bejn û qama xo de wayîrê zanayîşî yo. Ancî her merdim eşkeno derheqê merdiman, xoza û heme ganeyanê xoza de bibo wayîrê fikir û zanayîşêke. La ne merdim bi zanayîşê xo yê derheqê name, reng, veng, bejn û qama xo reseno rastîya xo, ne zî bi zanayîşê derheqê merdim, xoza û ganeyanê bînan ê xoza muhîmî û qîymetê bîyayeyan fam keno.
Heta ke merdim nêko raywêtîya zerreyê xo ne rastîya estbîyayîşê xo zano ne zî qîymetê merdimahî, xoza û ganeyanê bînan ê xoza zano. Merdim çiqas biko xorîya zerrey xo o qas reseno berzîya zanayîşê xo û bi ay qasî ra zî qîymetê merdimahî, xoza û heme ganeyanê xoza zano. Merdim çiqas xo bizano o qas eşkeno vernî ro heqaret û neheqîyanê ke teber ra merdimî ser de yenê varrnayîşî bigîro. Tena/o ke xo bizano ne xo qic, bênirx û bêqîymet vînena/o ne zî xo pîl, bêhempa û dûredest vînena/o. Tarîxe merdîmahî ra heta rocê ma yê eyro koletî, bindestî û kolonîyê ke merdimî te de yê heme xonêzanayîşê înan ra înan ser de verdewam bîyo û beno. Ancî tenê ke dagirkerî, desthilatî, kolonyalîstî û serdestîya xo înan ê hemverê xo ser de pêk anê zî xonêzanayîşîya xo ra pêk anê. Xonêzanayîşî merdimahî, xoza û heme ganeyanê xoza pîya rê zerar a. Ey ê ke semedê berjewendîyanê xo yê şexsî yê wextekilman xoza wêran kenê, ganeyan qetil kenê, ey ê ke sîlehan hilbernenê û bi înan kesan, şaran û merdimahî qetil kenê, heqê ciwîyînî û azadî yê merdimî binling kenê, şaristanan wêran kenê qet nêkewtê xorîya zanayîşî. Kesê newînî hem cahil ê hem cinawirr ê. Nêzanê ke qetilkerdişê xoza û merdimahî peynîamyayîşê înan bi xo yo. Loma lazim o merdim xo bizano ke bieşko vernî ro koletî, bindestî û kolonîya ke ro merdimî yena kerdişî bigîro. Ancî lazim o merdim xo bizano ke ne bi kîndarî, neyartî, wêrankarî û serdestî merdiman, xoza û heme ganeyan ser de şoro merdim bi naskerdişê heq, edalet, heskerdiş û qîymetdayîşî nizdê înan bibo. Eyro roc lazmatîya şarê Rochilata Mîyanîne zî yê şarê Kurdî zî bi xozanayîşî esta ke bieşkê hemverê desthilat, dagirker û kapîtalîzma kolonyalîste xover bidê, têkoşîn bikerê û biser bikoyê. Ancî lazmatîya cinîyan zî bi xozanayîşî esta ke bieşkê hemverê zîhnîyetê mêrdî yê zayendparêzî bivecyê, qîymetê raştîn ê cinî ke bi hezaran serran o destê înan ra ameyo girotişî vecê raşte û mîyanê civake de nirxê hemciwînîya azad e bidê rûniştişî. Lazim o ma nêkerê xo vîr ra ke xozanayîşî merdimî resnena merdimahî, heqîqet û têduştî, resnena aştî û azadî û resnena heme weşkahîyanê ke xoza û gerdûne de yê. Lazimatîya merdiman, xoza û heme ganeyanê xoza û gerdûne bi merdimahî esta, merdimahî zî xozanayîşî de limtî ya.
